Ge'euge-book.D'r zatte die twie klêndochters van ons te gille van 't lache; enkelt en allien omdà-ik teuge die van mên zee:" Jonge, wul je nog 'n bakje?"
"Opa is toch gien jonge, 't is Opa."
Non jae.
Mar effe laeter weer schaetere.
Wat was t'r non weer?
"Opa zit z'n krant te leze met z'n bril op z'n voor'ôfd."
Toene ze weer wat bedaerd wazze, zatte we weer effe gezellig te klesse en kwam 't over vrooger, dà'- vinne ze prachtig.
Echter, toe-ik ze vertelde dat jonge mêsjies in mên jonge jaere bakvisjies wiere 'enoemd, sloge ze weer dubbeld van 't lache.
"Jae", zee ik, " en as je naer de dortig liep en je was nog iet 'etrouwd, dan zeeje de mense " Die is an de pan blêve 'ange."
Mens, mens wat 'aa'ne die twie 'n lol.
As-ik tat spul zô anzie, blaeder ik ongemerrekt in me book.
Gien book, dat in de bookekast staet, mar 'n book dat as titel 'êt "Ge'euge"; 't is me levesbook.
Effe bij me jeugd blaedere.
Jae 'oor, daer zien ik me zitte met me-zusje bij Opoe en Opa.
"Immie", zee opoe teuge me, " gaen-is naer de deur, daer zien- ik de mêsjies Toet an komme."
De m ê s j i e s Toet wazze twie- en vier en tachetig.
Me zusje en ik rolde bekant van de stoel.
As opoe 'n bakje 'a' in'eschonke gonge ze zitte klesse met mekander.
Mar 't jongste mêsje Toet kos alles iet zô vollege en zat opiens met 'n soort soeplepel an d'r oor; daer mos opoe in praete.
Me zus en ik wisse iet mêr waer we 't zooke mozze.
Traene zatte we ons te lache.
Opa beknorde ons.
" Iet zô astrant”, zee die, “gedraeg je."
Mar 'ij 'a' 't net zô goed teuge de stoele kenne zegge.
As 't ouste mêsje Toet of opoe in de soeplepel stonge te praete, 'ielde we 't iet mêr.
Op 't lest 'aa'ne we-alletwie de (h)ik.!
Opoe en opa schaemde d’r êge voor ons, mar toene-me naer 'ûs gonge 'oorde ik opoe zegge:" Och, ze benne jong."
Non, jaere laeter, denk ik, opoe las netuurlek ôk in d'r book met-te titel "Ge'euge".
In dat book , vin ik, mot je blêve leze, aars ken je de jeugd iet vollege. |
GeheugenboekDaar zaten die twee kleindochters van ons te gillen van het lachen ; alleen omdat ik tegen die van mij zei: “Jongen, wil je nog een bakje ?”
“Opa is toch geen jongen, het is toch opa.”
Nu ja.
Maar even later weer schateren.
Wat was er nu weer?
Opa zat de krant te lezen met zijn bril op zijn voorhoofd.
Toen ze weer wat bedaard waren, zaten wij weer even te kletsen en kwam het over vroeger; dat vinden ze prachtig.
Echter, toen ik hen vertelde dat in mijn jonge jaren jonge meisjes bakvisjes werden genoemd, sloegen zij weer dubbel van het lachen.
“Ja”, zei ik, “en wanneer je naar de dertig liep en je was nog niet getrouwd , dan zeiden de mensen “Die is aan de pan blijven hangen”
Mensenlief wat hadden die twee een lol.
Als ik dat spul zo aanzie, blader ik ongemerkt in mijn boek.
Geen boek, dat in de boekenkast staat , maar een boek dat als titel “Het geheugen” heeft.
Het is mijn levensboek.
Even bij mijn jeugd bladeren.
Ja hoor, daar zie ik mij zitten , samen met mijn zusje, bij opoe en “Immie”, zee opoe, tegen me, ”Ga eens naar de deur, daar zie ik de meisjes Toet aankomen “
De m e i s j e s Toet waren twee- en vier en tachtig.
Mijn zus en ik tolden bijna van de stoel.Nadat opoe een bakje had ingeschonken, gingen we zitten kletsen met elkaar.
Het jongste meisje Toet kon echter alles niet zo volgen en zat opeens met een soort soeplepel aan haar oor , waarin opoe moest praten.
Mijn zus en ik wisten niet meer waar we het moesten zoeken .
We zaten ons tranen te lachen.
Opa beknorde ons toch even.
“Niet zo brutaal”, zei hij ,”gedraag je”.
Maar hij had het net zo goed tegen de stoelen kunnen zeggen.
Als het oudste meisje Toet of opoe in de soeplepel stonden te praten, hielden we het niet meer.
Op het laatst hadden wij beiden de hik! .
Opoe en opa schaamden zich, maar toen wij naar huis gingen hoorde ik opoe zeggen:”Och, zij zijn nog jong”
Nu, jaren later denk ik, opoe las natuurlijk ook in haar boek met de titel “Geheugen” In dat boek vind ik , moet je blijven lezen, anders kun je de jeugd niet volgen. |
D’r gaet niks verlore as te rôk ût-te schoorstien.
Lurreve.Ze-‘a’ al ‘n paer mael teuge ‘t raem ‘etikt en gerope dat ik weg mos gaen.
Ik dee net of ik niks ‘oorde en bleef deurballe met-twie balle, teuge de muur, net tusse de buur-vrouw d’r raeme.
Daer gong pardoes de deur ope en de buurvrouw was kwaed.
“Im, as je non iet gauw bij je êge muur gaet staen balle, dan pak ik je bij je lurreve; ik schouw je waer…”
As te wiedeweergae was-ik weg, gauw naer me moeder.
“Ben-je daer al, mò’-je iet mêr bûte speule?”, vroog ze.
“Neen ik blêf in ‘ûs.”
“Wà’-krêge me non, ‘t is kostelek weertje? Im, wat ‘è’-je ût’espookt?”
“Niks”.
“Im, ik zien ‘n vierrôie streep op je voor’ôfd, vertel non mar, wat is-t’r an de ‘and.?”
“Benon, geweun, ik was an ‘t balle teuge de muur bij de buurvrouw en dà’-wulde ze iet ‘ebbe.”
“Dà’-mag ôk iet en toen... ?”
“Toe’-kwam ze naer bûte en ze zee: “ As je non iet weggaet, pak ik je bij je lurreve;
Moe, waer zitte je lurreve?”
“Immie, wat is tat non voor gekkepraet?”
“’Êlemael ‘iet, ze zee ik pak je bij je lurreve”.
“Vraeg ‘t vanaevend mar an je vaeder”.
Die wis ‘t ôk iet.
Gien mens wis wat lurreve wazze en ik-‘eb -‘t op’egeve.
Tot ik……nae veule jaere, êndelek antwoord kreeg op tie vraeg en wel deur ‘t leze van ‘t book van onze Nel Noordervliet-Jol.
Zij vertelde, datte de kindertjies vrooger allemael an ‘n lei-band liepe en dat-t’r dan vaek twie bande vanof te schoere ‘inge, die je kos pakke as zô’n klên kind wulde gaen lôpe en die bande ‘iette lurreve.
Zô’n kind wier dus met zên of ‘uur lurreve ‘epakt en dat was dus goed bedoeld.
Non is ‘t aars om: azze ze je met je lurreve wulle pakke, ‘oudt tat iet veul goes in.
Ik weet non dus wat of lurreve benne, mar ik-‘eb ien (?) .. naedêl – daer wordt-tie van mên zô moei van – inplaes dà-’k tevreeje ben met-tat antwoord….., rêst gelik al weer ‘n aa’re vraeg bij me op.
Dà’s de vollegende.
Ik-‘eb ôk wel-d’r-is ‘ore zegge: “ ’Eb stûdie of ik pak je bij je kladde…”.
Non vin-tie van mên dat vor ‘ezocht en ‘ij zêt: “Im, daer bedoele ze geweun je starrelement mee en niks aars”.
Mar dat is ‘t non juust, dà’-weet-ik iet zeker. |
Lurven.Ze had al een paar maal tegen het raam getikt en geroepen dat ik weg moest gaan.
Ik deed net of ik niets hoorde en bleef door ballen met twee ballen tegen de muur, net tussen de buurvrouw haar ramen.
Daar ging pardoes de deur open en de buurvrouw was kwaad.
“Im, als je nu niet gauw bij je eigen muur gaat staan ballen dan pak ik je bij je lurven, ik waarschuw je”.
Als de wiedeweerga was ik weg gauw naar mijn moeder.
“Ben je daar al, moet je niet meer buiten spelen?”, vroeg ze.
“Nee, ik blijf in huis.”
“Wat krijgen we nu, het is kostelijk weertje, Im? Wat heb je uitgespookt?”
“Niks.”
“Im, ik zie een vuurrode streep op je voorhoofd , vertel nu maar, wat is er aan de hand?”
“Welnee, ik was gewoon aan het ballen tegen de muur bij de buurvrouw en dat wilde zij niet hebben”.
“Dat mag ook niet en toen?”
“Toen kwam zij naar buiten en ze zei: Als je nu niet weggaat, pak ik je bij je lurven…, Moe, waar zitten je lurven?”
“Immie, wat is dat nou voor gekkepraat?”
“Helemaal niet, ze zei het zo, ik pak je bij je lurven”.
“Vraag het vanavond maar aan je vader”.
Die wist het ook niet
Geen mens wist wat lurven waren en ik heb het opgegeven.
Tot ik, na vele jaren eindelijk antwoord kreeg op die vraag en wel door het lezen van het boek van onze Nel Noordervliet-Jol.
Zij vertelde dat kinderen vroeger allemaal aan een leiband liepen en dat er dan vaak twee banden vanaf de schouders hingen, die je kon pakken als een klein kind wilde gaan lopen en die banden heten lurven.
Zo’n kind werd dus met zijn of haar lurven gepakt en dat was dus goed bedoeld.
Nu is het andersom wanneer men je bij je lurven wil pakken, dan houdt dit niet veel goeds in.
Ik weet nu wat lurven zijn maar ik heb één (?) nadeel – daar wordt die van mij zo moe van – in plaats dat ik tevreden ben met dat antwoord, rijst gelijk al weer een andere vraag bij mij op.
Dat is de volgende.
Ik heb ook wel eens horen zeggen: “Pas op hoor, of ik pak je bij je kladde.”
Nu vindt die van mij dat ver gezocht en hij zegt “Im, daar bedoelen ze gewoon je lichaam mee en niets anders”.
Maar dat is het nu juist, dat weet ik niet zeker. |
Gesprek van twie vrouwe ìn supermart.
In de supermart bij de kaes-ofdêling stong ik 'n stik ouwe kaes ût te zooke en effe vorderop 'oorde ik twie vrouwe staen kalle.
Ik ving ies op van 'unnie gesprek en wier nieuwsgierig waerover ze 't non precies 'aa'ne, dus bleef ik talleme. Ik 'oorde ien van de vrouwe an de aa're vraege:” 'è'-jij 'n grôte tank?”
“Jaë, mar ik vul-'m ammaar voor de 'elleft”, was 't antwoord..
“Je 'êt grôt gelik, benzine is peperdier“.
“Neen, daer gaet-'t non iet zô om, mar ze 'ebbe daer van die lekkere brôdjies-bal en Wim is ôk nogal gek op ge'ak, dus neem ik t'r 'n paertjies mee naer 'ûs en 'oof ik iet te kooke“.
“Ben je iet bang datte ze paerdevlês in die ge'akballe doen?“.
“Benien, mên opoe en opa 'ebbe d'r leve lang paerdebiefstik 'egetet, die wazze berestarrek en benne alletwie 'êl oud 'eworre”.
“Neen, waer ik tank verkôpe ze allieneg mar snoop, koffie en kook. Ik éb ien kêr 'n bekertje koffie 'enome, mar die was lauw, of je 'n klap in je gezicht kreeg. Wat ik wel meeneem is 'n stel van die plastic 'andschoene, die benne makkelek mè'-poese en wat ik ôk doe? Me-voorrût zême, zô'n nemmer waeter staet-t'r iet voor nik“.
“Mêd, mò'- je daervoor betaele dan?”
“Neen, wacht ik zeg 't verkêrd, zô'n nemmer waeter staet-t'r voor service“.
“Ik doch al, mar wat jij daer zêt, die plastic 'andschoene, daer zel ik 'n 'aa're kêr ôk wat van mee-neme”.
Op iene kwam die van mên naer me toe lôpe en vroog: “Ken je 't iet vinne, Im?”
“Jae ‘[oor”, zee ik ”ik 'eb 'n lekker stik ouwe kaes en 'n stik jong belege“.
Ik kos toch moeilek teuge d'm zegge dat ik lûstervink speulde, da'-komp thûs wel, doch ik bij me êge.
Non wel jammer dat ik vorders 'unnie gesprek iet mêr kos 'ore, want ik 'eb wel staen geniete, dà'-ken ik wel zegge.
In zô'n supermart staen nog-al-d'r-is bakkies met blokkies kaes of worst, daer ken je dan van prove.
Daer 'eb ik niks van 'enome, neen, ik kreeg wat aars op 'n presenteerbleidje....Dut preitje van die
Twie vrouwe. |
In de supermarkt bij de kaasafdeling stond ik een stuk oude kaas uit te zoeken en even verderop hoorde ik twee vrouwen staan praten.
Ik ving iets op van dit gesprek en werd nieuwsgierig waarover zij het nu precies hadden, dus bleef ik talmen.
Ik hoorde één van de vrouwen aan de andere vragen :”Heb jij een grote tank?”
“Ja, maar ik vul hem steeds voor de helft”, was het antwoord.
“Je hebt groot gelijk, benzine is peperduur”.
“Nee, daar gaat het nu niet zo om, maar ze hebben daar van die lekkere broodjes-bal en Wim is ook nogal gek op gehakt, dus neem ik er een paar mee naar huis en hoef ik niet te koken.”
“Ben je niet bang dat ze paardevlees in die gehaktballen doen?”
“Welnee, mijn opoe en opa hebben hun leven lang paardebiefstuk gegeten, die waren berensterk en zijn beiden oud geworden”.
“Nee, waar ik tank, verkopen ze alleen maar snoep , koffie en koek.
Ik heb één keer een bekertje koffie genomen, maar die was lauw, of je een klap in je gezicht kreeg.
Wat ik wel meeneem is een stel van die plastic handschoenen, die zijn gemakkelijk met poetsen en wat ik ook doe? Mijn voorruit zemen, zo’n emmer water staat daar niet voor niets”.
“Meid, moet je daarvoor betalen dan?”
“Nee, wacht ik zeg het verkeerd, zo’n emmer water staat er voor service”.
“Ik dacht al, maar wat jij daar zegt, die plastic handschoenen, daar zal ik een andere keer ook wat van meenemen”.
Op eens kwam die van mij naar me toe lopen en vroeg:”Kun je het niet vinden, Im?”
“Ja hoor”, zei ik, “ ik heb een lekker stuk oude kaas en een stuk jong belegen”.
Ik kon toch moeilijk tegen hem zeggen dat ik luistervink speelde, dat komt thuis wel, dacht ik.
Nu wel jammer dat ik verder het gesprek niet meer kon horen, want ik heb wel staan genieten, dat kan ik wel zeggen.
In de supermarkt staan nog al eens bakjes met blokjes kaas of worst, daar kun je van proeven.
Daar heb ik niets van genomen, nee, ik kreeg wat anders op een presenteerblaadje.
Dit praatje van die twee vrouwen. |
‘T waeterpetje is t’r meutje!Iet graeg geef ik ies toe; dà’-doen ik toch iet gauw ‘oor, mar somtije mot ‘t, klaer of.
Zô ‘a’-ik onderlest met ‘n paer Scheveningers en netuurlek die van mên, ‘n gezellig preitje over onze tael.
“Im, jij ken wel ‘n beetje Schevenings kalle, iet?”
Dà’-vroog ien van de manne an de taefel an me.
“Jae ‘oor”, zee die van mên, “ onze Im d’r mond krêg je met ‘n veertje ope, mar mè’-gien schroe-vedraaier dicht”.
“Jôi, ‘eb stûdie, d’r wor jouw toch niks ‘evraegd.”
“Neen Im, ik wul allieneg de man gelik geve, dà’-je lekker ken kalle”.
Im, ‘t gaet taer over: ik ‘a’ ‘n vraeg an je”, gong me buurman vorder, “ en meschien ken je me ût te drôm ‘ellepe.
We-'aa’ne ‘t over ‘n nicht van me en over d’r ofkomst, van wies of ze d’r ien was, - tusse twie ‘ae-kies ‘t is ‘n an’etrouwde nicht - en toe’-kwam ik te ‘ore…: ‘t waeterpetje is t’r meutje…!
Daer ‘eb ik van me leve nog nôit iet van ‘e’oord, dus ik doch, dà’-vraeg ik an Im, die weet ‘t vast wel”.
“Wie is t’r meutje…?”, vroog ik.
‘t Waeterpetje……. Was ‘t antwoord..
“Daer ‘eb ik nog nôit van ‘e’oord”, mos ik bekenne.
Mar wà’-nog veul erreger voor me was?
De man liet me d’r inlôpe, want ‘ij ‘a’ ‘t iet over femilie, benien, ‘ij ‘a’ ‘t over ‘n oud-Schevenings gezegde en êrlek teuge jûlie ‘ezêd: ik kende ‘t iet….en dà’-von ik non iet zô leuk.
Ik wulde toch wete ‘oe of wat.
“Benon Im, ‘t zit zô, ik zel ‘t je ûtlegge” en de man zat me lachende an te kikke, “ Je-’eb non ien-mael vrouwe , die gauw krête, somtije ôk om d’r zin te krêge, mar goed, die vrouwe bestinge vroo-ger ôk al, die overal over zatte te lengze en dan wier d’r ‘ezêd: ‘t waeterpetje is t’r meutje.
Kik, te gôtjies kozze drôg staen, mar in ‘t petje zat altêd waeter.”
Jae, non drong ‘t tot me deur en von ik ‘t goed ût’edocht.
“Dà-ik tat non toch nôit ‘eb ‘e’oord….dà’-gezegde, dà’-wor zeker iet veul mêr gebrukt.
Ik zat toch ‘n beetje moeite te doen me feguur te redde, mar d’r ‘ielep gien lieve moedere an, Ik mos bakzêl ‘aele en zô ik al zee: dà’-vin ik iet zô leuk en effe was ‘t voor mên dus..
krête mè’-te put op!. |
Het waterputje is haar tante!Niet graag geef ik iets toe, dat doe ik toch niet gauw, hoor,
maar soms moet het, klaar af.
Zo had ik laatst met een paar Scheveningers en natuurrlijk die van mij, een praatje over onze taal.
“Im, jij kan wel een beetje Schevenings praten, is het niet?”
Dat vroeg één van de mannen aan de tafel.
“Ja hoor”, zei die van mij, “onze Im haar mond krijg je met een veertje open, maar met geen schroe-vendraaier dicht.”
“Jòh, pas op, er wordt jou toch niets gevraagd.”
“Nee Im, ik wil alleen maar de man gelijk geven, dat je lekker kan babbelen.”
“m, het gaat er over, ik had een vraag aan je”, ging mijn buurman verder, en misschien kun je me uit de droom helpen.
Wij hadden het over een nicht van mij en over haar afkomst, van wie zij er één was, - tussen twee haakjes, het is een aangetrouwde nicht - en toen kwam ik te horen…het waterputje is haar meutje (tante) ..!
Daar heb ik van mijn leven nooit van gehoord, dus ik dacht, dat vraag ik aan Im, die weet het vast wel”.
“Wie is haar tante?”, vroeg ik.
“Het waterpetje”, “was het antwoord.
“Daar heb ik nog nooit van gehoord”, moest ik bekennen.
Maar wat nog erger voor mij was?
De man liet mij er in lopen , want hij had het niet over familie, welnee, hij had het over een oud-Schevenings gezegde en eerlijk tegen jullie gezegd, ik kende het niet en dat vond ik niet zo leuk.
Ik wilde natuurlijk weten hoe of wat.
“Wel Im, het zit zo, ik zal het je uitleggen en de man zat mij lachende aan te kijken, ”Je hebt nu eenmaal vrouwen, die gauw huilen, soms ook om haar zin te krijgen, maar goed, die vrouwen be-stonden vroeger ook al, die overal over zaten te huilen en dan werd er gezegd ..”het waterputje is haar tante”.
Kijk. de gootjes konden droog staan, maar in het putje zat altijd water”.
Ja, dat drong tot mij door en ik vond het goed uit gedacht.
Dat ik dat toch nooit heb gehoord, dat gezegde wordt zeker niet veel meer gebruikt.
Ik zat toch een beetje moeite te doen mijn figuur te redden, maar er hielp geen lieve moeder aan.
Ik moest bakzeil halen en zo ik al zei, dat vind ik niet zo leuk en even was het dus voor mij,..huilen met de pet op! |
Het leven is een droom,
Maak er geen nachtmerrie van.