Martijntje en de P.T.T. deel 2
Een andere blik op de wereld
Krul raakte vermoedelijk onder de invloed van zijn Duitse echtgenote en door hun regelmatige familiebezoeken aan het – inmiddels Hitler – Duitsland in de ban van de door de Duitsers aangehangen ''Blut und Boden'' gedachte. De Duitsers zagen een sterke samenhang tussen de mens (Blut – bloed) en de grond (Boden – aarde) waarop deze leefde en werkte. \r\nBoeren waren daarvan onder meer een aansprekend voorbeeld: harde werkers, in lange dagen hun eigen grond bezaaiend en beoogstend. Maar vissers konden evenzo in die gedachte passen: harde werkers die dag en nacht met hun schepen door de zee ploegden en die vast verbonden waren met de zandige strook grond langs de kust.Volkse gebruiken
Met de komst van de Duitse bezetters werd Nederland geconfronteerd met de Duitse hang en drang naar cultuur. Want de eigenheid van een bepaalde cultuur was in de ogen van de Duitsers sterk verbonden met de grond en met de streek waarop en waarin mensen eeuwenlang hadden geleefd en gewerkt. Het was daarom de wens dat in muziek, in toneel, in boeken en in dichtbundels de diepste roerselen van een volk zouden worden teruggevonden en worden weergegeven. En onder dat volk moest dan uiteraard worden verstaan het Germaanse volk. En wie waren dat? Dat waren natuurlijk eerst en vooral de Duitsers zelf. Maar ook de Vlamingen mochten daaronder worden geteld, evenals de Scandinaviërs en uiteraard de Nederlanders, waarbinnen dan weer de Friezen een rol van belang kregen toebedeeld. En met name op die Friezen kom ik in het volgende artikel uitvoerig terug. Allen moesten uiteindelijk samensmelten tot één broedervolk dat in de ogen van de Duitsers het hoogstaande Arische ras zou gaan vertegenwoordigen. Krul moet door al die gedachten en theoriën sterk beinvloed zijn geraakt.De mooie Martijntje
De voorbeelden die hij voorbij zag komen riepen bij Krul het verlangen op, ‘zijn’ vissersvolk van Scheveningen in boekvorm te portretteren en hen daarbij in de eigen volkstaal te laten spreken. Terug daarom naar de roman over de jonge en mooie Scheveningse die in het boek van Arend Tael (Arie Pieter Krul) de naam Martijntje draagt. Het verhaal speelt zich af in de tweede helft van de 19de eeuw, ten tijde dus van de bomschuiten op het strand en van een Scheveningen zonder haven. Martijntje was een jonge, energieke vrouw in de bloei van haar leven; ze was enerzijds 18 jaar oud maar anderzijds al een hoofdvrouw. Ze had voorts omgang met een stuurman van een bomschuit. Voor de duidelijkheid: men kende ten tijde van de bomschuiten geen schippers maar zogeheten stuurlieden als gezagvoerder. Verder was een hoofdvrouw iemand die leiding gaf aan een groep boetsters, vrouwen die de netten van de vissersschepen moesten repareren. Men kan zich hierbij en passant afvragen in hoeverre iemand op 18-jarige leeftijd al als hoofdvrouw zou kunnen fungeren, maar wanneer de schrijver vindt dat dit in zijn verhaal moet kunnen passen dan zij het zo.Voertaal
De jonge Martijntje was – zoals al bleek uit de aanhef boven een eerdere alinea – mooi en daardoor spraakmakend in het vissersdorp. Dat spraakmakende kan vervolgens heel letterlijk worden opgevat want een fors gedeelte van het boek bestaat uit dialogen, dat wil zeggen uit onderlinge gesprekken tussen de verschillende romanfiguren. Het boek zal zeker niet voor iedereen even leesbaar zijn geweest aangezien Arend Tael de personen uit zijn boek als voertaal het Scheveningse dialect laat hanteren. Bij nader inzien zal blijken dat het in 1941 verschenen werk Martijntje de opmaat moet zijn geweest naar een volgende stap. Die stap sloot aan op de gedachte van en over de volkse cultuur: Krul ging sleutelen aan het Scheveningse dialect.West-Frieze-Styk
In het voorgaande artikel werd al tersloops geschreven over een gedichtenbundel met de naam Schevelings Prentebook (1943), opnieuw van de hand van Arend Tael (Arie Pieter Krul). Hij was in de loop van de oorlogsjaren in contact gekomen met de Duits georiënteerde ‘Permenente kemmissie fan de West-Frieze-Styk’. Deze commissie stond destijds onder leiding van mr. dr. A. de Goede, een man die ten tijde van de Tweede Wereldoorlog omstreden was vanwege zijn sympathieën voor de toenmalige bezetters. © Piet Spaans 2011 historisch publicist en auteur Den Haag Holland http://nl.wikipedia.org/wiki/Piet_Spaans
<< Vorige Volgende >>
Geplaatst op 07-05-2013 en 1898 keer gelezen
Like dit 1021 Liked