Verstoorde nachtrust in de Haagse Zeestraat deel 4
4. De aantrekkingskracht van Rotterdam
De plaatsnaam Rotterdam viel al enkele malen. Wat Scheveningers daar hadden te zoeken wordt verklaard door de Ordonnanties op de Scheveningsche- en Zijdsche Zeevisch-Markt van Rotterdam (1796-1882). Het beoogde vissersdorp was in voorbije eeuwen - buiten het minder belangrijke dorp Ter Heijde - de meest nabijgelegen kustplaats welke deelnam aan de Zijdse Noordzeevisserij en óók de leverancier was van verse plat- en rondvis voor de stad Rotterdam. Die stad, indertijd gelegen aan de - toen nog zo hetende - Maas, nam enerzijds enkele eeuwen geleden, samen met Maassteden als Maassluis, Vlaardingen en Schiedam, deel aan de haringvisserij met de vleet. Daarnaast oefende die stad samen met toenmalige dorpen als Zwartewaal, Pernis, Charlois, Hellevoetsluis en Middelharnis de Noordzeevisserij uit met de beug op kabeljauw en schelvis. Bij zowel de genoemde haringvisserij als bij de beugvisserij was sprake van een vorm van statische zeevisserij. De betrokken vaartuigen verplaatsten zich namelijk niet tijdens het vissen. Bij de Noordzeevisserij op plat- en rondvis echter dienden de vissersvaartuigen te ploegen door het zeewater met achter zich een sleepnet; in dat geval was er sprake van een vorm van dynamische zeevisserij. Uitkomst ervan was de vangst van de eerdergenoemde vissoorten. Vissersschepen, in gebruik bij de haringvissers en bij de beugers leenden zich niet voor deze sleepnetvisserij. Ergo, noch bij de stad Rotterdam, noch bij de Maassteden, noch bij de dorpen die visten met de beug, was sprake van enigerlei sleepnetvisserij en: bij géén sleepnetvisserij géén verse vis als schol, schar, tong, bot en enkele soorten rondvis. En laat nou juist een dergelijk assortiment aan verse vis dátgene zijn wat de vishandelaren van Scheveningen aan Rotterdam zouden kunnen aanleveren en zulks zelfs dagelijks. Op deze wijze is het die Zijdse visserij dan ook vergaan: verse vis, gevangen door Scheveningse - en door dus Zijdse - vissers droegen hun portie bij om het Rotterdamse visgebruik in stand te houden. Een Ordonnantie op de Groote Zeevisch-Markt bood eerder de Scheveningse negosianten de ruimte om op een juiste wijze hun handel aan de stedelingen te slijten. Maar die verkoop van vis verliep niet tot ieders tevredenheid. Later, in aflevering (7), meer uitgebreid daarover. Hoe dan ook, B&W van Rotterdam liet in 1796, om het Scheveningse kaf van het koren te scheiden, náást de Groote Zeevisch-Markt een tweede, soortgelijke zeevismarkt het licht zien, inclusief een aparte regelgeving en deze in het algemeen gericht op de Zijdse, - maar meer nadrukkelijk op Scheveningse negosianten. Deze markt werd gepresenteerd onder de naam - en met de omschrijving Ordonnantie op de Scheveningsche- en Zijdsche Zeevisch-Markt. In het stedelijk archief van Rotterdam is deze regelgeving aangetroffen. Nog ten tijde van het lopende onderzoek aldaar bleek dat de zojuist vermelde regelgeving niet de enige was. Náást die eerste Ordonnantie van 1796 was in het voornoemde archief een vrijwel soortgelijke tekst aanwezig. Die was in 1825 gepubliceerd dus bleef de vraag hangen: waarom? Was er dan écht iets nieuws dat aan de negosianten moest worden meegedeeld? Immers, vis was toch vis en viseters bleven toch viseters? De verklaring blijkt uit het voorwoord van de nieuw verschenen regelgeving. De zinsnede die daarop expliciet betrekking had stelde dat het publiceren van een nieuwe Ordonnantie was gedaan: ‘… uit hoofde der afschaffing van het Pondgeld op de zeevisch, als verandering van omstandigheden en zaken zederd de daerstelling der Ordonnantie op de Scheveningsche- en Zijdsche Zeevisch-Markt van den 25sten van Augustus 1796 …’ . In de periode waarvan hier sprake is gaat het om - of rondom - de Franse tijd (1795-1813). Frankrijk was onder Napoleon een vooruitstrevend land geworden. En wat in eigen land was ingevoerd en voor Frankrijk voldoende goed was gebleken was ook voldoende goed voor de landen waar eerder een Franse bezetting had plaatsgevonden. En daarvan maakte ook het wat ingedutte Holland deel. Over het genoemde Pondgeld volgt hierna een toelichting. © Den Haag 2018 Piet Spaans historisch publicist en auteur
<< Vorige Volgende >>
Geplaatst op 24-05-2018 en 1713 keer gelezen
Like dit 675 Liked