O V E R P E I N Z I N G E N door I M M E T J E deel 16

Ûtvindinge-schrikbeeld?

Non mot ik êrlek toegeve dat ik iet alles ken bigaffele, wat ik zô om me 'één 'oor en lees. Dat 'oof ôk iet netuurlek. Mên opoe zee vrooger teuge me “Pand, je 'oof iet alles in je dôsje te stoppe, d'r benne gelêrde genog “. Mar ik vin dat-t'r teugewoordig wel veul gelêrde benne. Volleges mên mêr as timmerlui en lôdgieters en ôk 't ien is nog iet ût'edocht of 't aa're staet al weer te book. Somtije laen ik 't net-as 'n eend mar, as waeter langs me glêze. Non 'oorde ik toch wat, dà'-me te denke gaf en ik wul probere 't ût te dooke te doen. D'r komt, mien ik, 'n apperaetje,, waerin 'n piepklên chippie en wà'-ken dat non? Wel, je gaet om boo'schoppe, je lôpt in bevoorbeeld de supermart en non weet je in iene iet precies of je nog eiere in de koelkast 'eb. Gien nôd, ien druk op 't apperaetje en dat 'êt-'t vermoge om in de koelkast te glupe en zô weet je bedien of je wel of gien eiere nôdeg 'eb. Kik, dà'-vin ik non toch wel eng. Dat chippie zurregt, dà'- je geweun deur zô'n koelkastdeur ken kikke. Griezeleg 'oor, ze gaene ammaar vorder met al die ûtvindinge. Stel non dà'- strakkies benae alleman en -vrouw met zô'n apperaetje lôpt. As je dan mè'-mekander staet te kalle kikt iemand meschien deur je 'één en nog effe en... kenne ze je gedachtes leze? O 'ede, denk je is in . Laen ik mar bij me- êge blêve, ik zeg wel d'r-is ies, wat ik iet mien. Of ik 'eb met- 'n kennus 'n preitje en denk onderwêl “ Wà'-zie je d'r ût, je lôpt voor schorrelde-bonk.,”, of ”Wat staen je ore wêd van je 'ôfd”. Non ken je geweun staen 'ûgele en gien mens ken zien wà'-je denkt. Daer komt strakkies meschien dan allemael verandering in. Ik 'a' 't netuurlek weer met-tie van mên d'r over . Die zee: “Im, maek non gien 'ersenspinsels, 't ken iet datte ze 't menseleke brên zô kenne deurgronde, non iet en nôit iet en wat je meschien rust geeft ? Begin dan iet overal zô op te lette... en zeg allien mar wat of je mient”.. Die van mên 'êt wel gelik, mar 'n mens verandert non ienmael iet zô makkelek, mar ik ken 't wel probere.. Laen ik me vorders mar iet te veul zurrege maeke over al die ûtvindinge en of en toe denke an de dichtregels, die me-meut, rûm tachtig jaer 'eleeje, in mên poezie-album schreef:

Doe wat rein is, haat wat schein is.

 Nu moet ik eerlijk toegeven dat ik niet alles kan begrijpen, dat ik zo om mij heen hoor en lees; dat hoeft natuurlijk ook niet. Mijn opoe zei vroeger tegen mij: ”Pand, je hoeft niet alles in je ‘doosje’ te stoppen, er zijn geleerden genoeg”. Maar ik vind dat er tegenwoordig wel veel geleerden zijn. Volgens mij meer dan timmerlieden en loodgieters. En ook, het één is nog niet uitgedacht of het andere staat al weer klaar. Soms laat ik het, als een eend, als water langs mij glijden. Nu hoorde ik toch iets dat mij te denken gaf en ik wil proberen het uit de doeken te doen. Er komt meen ik een apparaatje, waarin een piepklein chipje en wat kan dat nu? Je gaat om boodschappen, je loopt bijvoorbeeld in de supermarkt en weet ineens niet precies of je nog eieren in de koelkast hebt. Geen nood, één druk op het apparaatje en dat heeft het vermogen om in de koelkast te kijken en zo weet je meteen of je wel of geen eieren nodig hebt. Kijk, dat vind ik toch wel eng. Dat chipje zorgt er voor dat je gewoon door een koelkastdeur kunt kijken. Griezelig hoor, men gaat steeds verder met die uitvindingen. Stel nu dat straks bijna alleman- en -vrouw met zo’n apparaatje loopt. Wanner je dan met elkaar staat te praten, kijkt iemand misschien door je heen en nog even… en men kan gedachten lezen? O heden, denk je eens in . Laat ik maar bij mijzelf blijven, ik zeg wel eens iets, dat ik niet meen. Of ik heb met een bekende een gesprek en denk onderwijl “Wat zie je er uit, je loopt voor schorredebonk (verschut)”, of “Wat staan je oren wijd van je hoofd”. “Nu kun je nog gewoon staan huichelen en geen mens kan zien wat je denkt. Daar komt misschien straks allemaal verandering in. Ik had het natuurlijk weer met die van mij er over. Die zei “Im, maak nu geen hersenspinsels, het kan niet dat men het menselijk brein zo zou kunnen doorgronden, nu niet en nooit niet en …wat je misschien rust geeft? Begin maar eens om niet overal op te letten maar.. zeg wel steeds gewoon wat je meent. Die van mij heeft wel gelijk, maar een mens verandert nu eenmaal niet zo gemakkelijk, maar je kunt het wel proberen. Laat ik mij verder maar niet teveel zorgen maken over al die uitvindingen en af en toe denken aan de dichtregels, die mijn tante, ruim tachtig jaar geleden, in mijn poëziealbum schreef:

Doe wat rein is haat wat schijn is.
Grutto Foto via Natuurmonumenten

Je snaevel achternae.

“Kom Im, 't is môi weertje, laene me lekker 'n stikje gaen kuiere”. “Waer wul je naer toe, man”? “Im, daer gaene me iet over deliberere”. “Zô , wat praet je deftig en je ziet-t'r ôk zô op'esmukt en op'esnebt ût, wordt-tat iet êrder flanere...”? “Neen, we gaene geweun ons neus achternae”. Wat laeter liepe we in 't bos en wat non zô opviel? D'r wazze 'êl veul vogels in aller'ande soorte. “Nog effe”, zee die van mên, “dan benne ze allemael weer wat je noemt...'evloge en somtij-je dûzende kilometers 'ier vandaen naer 't zui-je om nae 'n 'allef jaer weer berom te vliege. De gierzwaeluw vin tan de êge dakpan weer, waer die 't jaer d'r voor 'êt 'enestel.d“ “ 'Oe ken 't dat-tie vogels zô goed-te weg wete op al die grôte of stande”,? vroog ik. “ Wel Im, dà'-komp deur 'n ge-avanceerde navigaetie-methode”. “Jôi, non gebruk je weer van die deftige woorde“. “Wacht, dan zel ik 't aars zegge: trekvogels, zô denke we, kikke naer de starre'emel en gebrukke de stand van de maen en de zon. Mar non in deuze têd 'ebbe weteschoppers ontdekt asdat vogels êgelek geweun d'r snaevel ach-ternae vliege! In die snaevel zitte klêne magnetische dêltjies, die zô 'ezêd as kompasjies werreke. De onderzookers 'ebbe bij rôdborsjies en karrekieten die magneetjies in de bek verstoord ( 'oe ze dat doene, weet ik iet), en jaewel 'oor... ze vloge faliekant verkêrd, ze wazze iensklaps de weg kwêt”. Wat-tie van mên me allemael vertelde maekte zô'n indruk op me dat ik vergat om me 'één te kikke, 't was nog al niks wat of mên 'ersepan te verwerreke kreeg. Ik was t'r stil van en die van mên vertelde al dà'-gelêrde zô mar langs zên neus weg! “Kom Im, het is mooi weer, laten we lekker een stukje gaan wandelen”. “Waar wil je naar toe, man”? “Im, daar gaan we niet over delibereren”. “Zo, wat praat je deftig en je ziet er ook zo op en top gekleed uit, wordt dat niet eerder flaneren ..”? “Nee, we gaan gewoon ons neus achterna”. Even later liepen wij in het bos en wat nu zo opviel? Er waren heel veel vogels in allerhande soorten. “Nog even”, zei die van mij, “dan zijn ze allemaal wat je noemt, gevlogen en soms duizenden kilometers hier vandaan naar het zuiden, om na een half jaar weer terug te vliegen. De gierzwaluw vindt dan dezelfde dakpan weer, waar die het jaar ervoor had genesteld”. ”Hoe kan het dat die vogels zo goed de weg weten op al die grote afstanden”?, vroeg ik. “Wel Im, dat komt door een geavanceerde navigatie-methode”. “Joh, nu gebruik je weer van die deftige woorden”. “Wacht, dan zal ik het anders zeggen: trekvogels, zo denken wij, kijken naar de sterrenhemel en gebruiken de stand van de maan en de zon. Maar nu in deze tijd hebben wetenschappers ontdekt dat vogels eigenlijk gewoon hun snavel achterna vliegen! In die snavel zitten kleine magnetische deeltjes, die zo gezegd als kompasjes werken. De onderzoekers hebben bij roodborstjes en karekieten die magneetjes in hun bek verstoord (hoe zij dit doen weet ik niet) en jawel hoor, ze vlogen faliekant verkeerd en waren eensklaps de weg kwijt”. Wat die van mij me allemaal vertelde maakte zo’n indruk op mij, dat ik vergat om mij heen te kijken, het was nog al niks, wat mijn hersens te verwerken kregen. Ik was er stil van en die van mij vertelde al dat geleerde zo maar langs zij neus weg!

Ik ben liever klein onder de groten, dan groot onder de kleinen.

Vernoeme.

De naem, die je krêgt, maek je zellef, mar dà’-slaet netuurlek op je gedrag, goed of slecht. Je voor- en achternaem, die kreeg je van je-ouwers en vaek ôk voorouwers. Op Schevening was ‘t êl geweun, dà’-je , as kind, vernoempt wier naer ien van je grôtouwers. Was je ‘t êrste kind, wier je vernoempt naer je vaeders kant, nommer twie naer moeders kant en kwamme d’r mêr kindere, dan gong ‘t om en om. Mar ien ding.., de naeme kwamme ût te femilie. Was ‘t ‘n grôt gezin, dan wier bekant de-‘êle femilie vernoempt, mar dat was non ienmael zô; je wis iet beter, niemand nam daer anstôt an. Mên opoe was naemziek en daer gong ze nog prat op ôk. Wat naer ‘uur of opa ‘iette, ‘a’…iet i e n, mar t w i e strepe voor en we vonne ‘t geweun. Naeme noeme we iet, wor- t’r wel ‘ezêd en dà’s mêstal êl goed, mar verleeje zat ik t‘r toch mee; ik ‘a’ zô graeg ‘n naem wulle noeme, mar ik wis-‘m iet. Dà’-gong zô. Ik stong bij de Verkêrswegt te wachte tot ‘t mannetje op groen ging, toen ik ‘n vrouw zag, die mên zô bekend voor kwam. ‘T klopte, ze ‘a’ bij ons in de buurt ‘eweund. “Leuk Mêsje, om je weer -is te zien”, zee ik, “alles goed? ‘Oe is ‘t met Jonge? Wà’-zeg je, ôk al opa? Menselief de têd vliegt. Zeg Mêsje, ‘oe is ‘t met Zus, wà’-kos tie knikkere ‘è’? Ik verloor ammaar van d’r, ‘oe ik ôk prévelde. O en Broer van jûlie, is-tie nog zêman ‘eworre”? Zô vroog-ik ‘onderd ût. Jae, daer zat ik non, nae zôveul jaere, ik kos gien naeme noeme; ik wis iet ‘oe ze ‘iette. ‘T was ‘n ‘ûs’ouwe mè’-vier kindere, dà’-kos ik me nog ‘euge, twie dochters en twie zeune. De-’ouste ‘iette “Jonge”, de twiede “Mêsje”, de dorde “Broer” en nommer vier “Zus..! Jae, zô wiere ze ‘enoemd deur d’r ouwers en daerom vorders deur iederien. Ze deeje zeker iet an vernoeme, mar nogmaels de voornaeme ken ik iet. Meschien wazze die ouwers al êl medern en d’r têd voorût. Dà’-ken makkelek. Non is tat vernoeme gien plicht mêr; ze zooke non amparte naeme ût en naeme, die veul voorkomme in series op te tellevisie. Mar jae, dat denke temet alle jongelui en zô ken ‘t gebeure dat in ien kleuterklasje, waer twintig kindere in zitte, d’r vêf Denisse, zeuve Brians, vier Jolanda’s en drie Kerola’s voorkomme ( o wacht, om de twinteg vol te maeke nog ien, die noeme me Carlos). Effe laeter zatte dr in de klasse nog al is 'n Mascha, 'n Lindsay, Debby, Nathalie, Joad, Halim en gae zô mar deur en non 'ore me dan weer de naeme Cedric, Jamail, Jay, Sander,,Gilaine Jae, al die Janne, Piete, Nellie’s en Coba’s, dà’s zô geweun. Toen-ik Mêsje ‘t beste toewenste, vroog ik: “ O jae, je zee dat Jonge opa is ‘eworre, van wat”? “Van ‘n lekkere jonge”, zee ze. “ ‘Oe ‘iet-tie”? , vroog ik. “Boy”…. zee Mêsje. “Vorders iet…..”?, vroog ik. “Volleges mê ‘iet”, zee Mêsje. Doene ze dan toch an vernoeme? De naam, die je krijgt, maak je zelf. Dit gezegde slaat natuurlijk op je gedrag, goed of slecht. Je voor- en achternaam, die kreeg je van je ouders en vaak ook voorouders. Op Scheveningen was het heel gewoon, dat je als kind vernoemd werd naar één van je grootouders. Was je het eerste kind, dan werd je vernoemd naar je vaders kant, nummer twee naar moeders kant en kwamen er meer kinderen, dan ging het om en om. Maar één ding: de namen kwamen uit de familie. Was het een groot gezin, dan werd bijna de hele familie vernoemd, dat was nu eenmaal zo; je wist niet beter en niemand nam er aanstoot aan. Mijn opoe was naamziek en daar kwam ze nog voor uit ook. Wie naar haar of opa was vernoemd, had geen é é n, maar t w e e strepen voor en wij vonden het gewoon. Namen noemen we niet, wordt er wel eens gezegd en dat is vaak heel goed, maar ik zat er toch eens mee; ik had toen zo graag een naam willen noemen, maar ik wist hem niet. Dat ging zo. Ik stond bij de Jurriaan Kokstraat te wachten tot het mannetje op groen ging toen ik een vrouw zag, die me zo bekend voorkwam. Het klopte, zij had bij ons in de buurt gewoond. “Leuk Meisje, om je weer eens te zien”, zei ik, “Alles goed? Hoe is het met Jonge? Wat zeg je, ook al opa? Menselief de tijd vliegt. Zeg Meisje, hoe is het met Zus, wat kon die knikkeren, hè? Ik verloor altijd van haar, hoe ik ook prevelde. O, en Broer van jullie, is die nog zeeman geworden”? Zo vroeg ik honderd uit. Daar zat ik nu, na zoveel jaren, ik kon geen namen noemen. Ik wist niet hoe ze heetten. Het was een gezin met vier kinderen, dat kon ik me nog herinneren, twee dochters en twee zonen. De oudste heette “Jonge”, de tweede “Meisje”, de derde “Broer” en nummer vier “Zus”. Ja, zo werden ze genoemd door hun ouders en daarom verder door iedereen. Ze deden zeker niet aan vernoemen, maar nogmaals de voornamen ken ik niet. Misschien waren die ouders al heel modern en hun tijd vooruit. Dat kan gemakkelijk. Nu is dat vernoemen geen plicht meer; men zoekt nu aparte namen uit en namen, die veel voorkomen op de T.V. Maar ja, dat denken bijna alle jongelui en zo kan het gebeuren, dat in één kleuterklasje, waar twintig kinderen in zitten er vijf Dennissen, zeven Brians, vier Jolandas en drie Kerola’s voorkomen ( o wacht, om de twintig vol te maken nog één, die noemen we Carlos). Even later zaten er in de klassen nog al eens Mascha, een Lindsay, Debby, Nathalie, Joad, Halim en ga zo maar door en dan nu horen we weer de namen, Cedric, Jamail, Jay, Sander, Gilaine. Ja, al die Jannen, Pieten, Nellies en Coba’s, dat is zo gewoon. Toen ik Meisje het beste toewenste, vroeg ik: “O ja, je zei, dat Jonge opa is geworden, van wat”? “Van een lekkere Jongen”, zei ze. “Hoe heet hij”?, voeg ik. “Boy”…, zei Meisje. “Verder niet”?, vroeg ik. “Volgens mij niet”, zei Meisje. Doen ze dan toch aan vernoemen?

Ouwerwessse ûtdrukkinge.

Somtije ben ik ien en al verbaezing as ik weer-d’r-is ‘n echo ‘oor deurklinke ût ‘t verleeje. Daer ken ik tan iet over ût. Die van mên is tan verbaesd… dat ik taer zô verbaesd over ben. “Wel Im, ‘t ‘ede is toch ontstaen ût ‘t verleeje, je-‘oort daegeleks echo’s”. Lans, as-tie dan zô praet, dan dwaele me ‘êlemael of van wat of ik non êgelek bedoelde; ‘ij snap- t’r geweun niks van, mar ‘ou je stil, dà’-zeg ‘k mar iet teuge d’m. Om non mar dicht bij ‘ûs te blêve, aars dwael ik non ôk of; je ‘oort wel-d’r-is gezegdes waervan je denkt, die worre toch iet mêr gebrukt in deuze têd. Mar neen ‘oor: dà’s iet êlemael zô; d’r komme ûtdrukkinge bij , d’r valle d’r wat of, mar d’r blêve d’r ôk bestaen. Laen ik ‘n voorbeeld geve. Je-‘eb bezook en ‘t is zô gezellig, dat-te uurtjies om vliege, je valt van ‘t ien in ‘t aar en ‘t maek je blij van binne; of aars ‘ezêd : ‘t is tan net ‘n goed glas wên, waervan je rôje kôntjies krêgt en ‘n warrem gevoel. As ze dan weg benne, zit je nog nae te praete ‘oe ‘t allemael was. “Zôies doet goed, ‘t werrekt as medicên”, zee pas ‘n vrindin teuge me, nae ‘n gezellig praetmid-dagje. Ze kwam en voelde d’r êge iet zô lekker, zô’n beetje mankerende, mar nae ‘n uurtje knapte ze mêr en mêr op. ‘T is non ienmael zô: je ken ‘n mens urreges in-praete, mar ôk ût-praete, nietan? We-’ebbe mekander nôdeg en ‘n vrindelek woord valt ammaar goed, dà’-werrekt as ‘n peppil. Kik, zô’n ûtdrukking, daer ken je non nog iet echt ‘n echo van ‘ore, dà’-komt pas laeter. “Alles blêft bewaerd”, zêt-tie van mên, met ‘n gezicht of-tie ‘t ken wete; meschien ‘êt-tie wel gelik. Mar laen ik non vertelle over die echo, die ik ‘oorde , neen wacht, laen ik ‘t aars doen. Jaere ‘eleeje zat me moeder met ‘n meut van me te praete en d’r was ôk nog ‘n buurmêsje op be-zook ‘eweest en toe’-die weg was ‘egaen, ‘oorde ik me meut teuge me moeder zegge: ” Dà’-kind werrekt weldaedeg op je in, ‘t is net ‘n koel was’andje op ‘n warrem voor’ôfd…”! Kik, tie ouwerwesse ûtdrukking ‘a’ ik jaere iet mêr ‘e’oord, totdat-tie ‘n paer daege ‘eleeje, in iene weer deurklonk en daer was ik non zô verbaesd over. Soms ben ik één en al verbazing als ik weer eens een echo hoor doorklinken uit het verleden. Daar kan ik dan niet over uit. Die van mij is dan verbaasd...dat ik daar zo verbaasd over ben. “Wel Im, het heden is toch ontstaan uit het verleden, je hoort dagelijks echo´s”. Mens, als hij dan zo praat, dan dwalen wij helemaal af van wat ik nu eigenlijk bedoelde; hij snapt er gewoon niets van, maar hou je stil, dat zeg ik maar niet tegen hem. Om nu maar dicht bij huis te blijven, anders dwaal ik nu ook af, je hoort wel eens een gezegde, waarvan je denkt die wordt toch niet meer gebruikt in deze tijd; Maar nee hoor, dat is niet helemaal zo; er komen uitdrukkingen bij, er vallen er ook weer af, maar er blijven er ook bestaan. Laat ik een voorbeeld geven. Je hebt bezoek en het is zo gezellig dat de uurtjes omvliegen, je valt van het een in het ander en het maakt je blij van binnen; of anders gezegd het is dan net een goed glas wijn, waarvan je rode wan-gen krijgt en een warm gevoel. Als het bezoek dan weg is, zit je nog na te praten hoe het allemaal was. “Zo iets doet goed, het werkt als medicijn”, zei pas nog een vriendin na zo’n gezellig praatmid-dagje. Toen zij kwam voelde zij zich niet zo lekker, een beetje ziek, maar na een uurtje knapte zij meer en meer op. Het is nu eenmaal zo, je kunt een mens ergens in praten, maar ook uitpraten, zo is het toch? We hebben elkaar nodig en een vriendelijk woord valt altijd goed, dat werkt als een peppil. Kijk, zo’n uitdrukking daar kun je nu nog niet echt een echo van horen, dat komt pas later. “Alles blijft bewaard”. zegt die van mij, met een gezicht of hij het kan weten; misschien heeft hij wel gelijk. Maar laat ik nu vertellen over die echo, die ik hoorde, nee wacht, laat ik het anders doen. Jaren geleden zat mijn moeder met een tante te praten en er was ook nog een buurmeisje op bezoek geweest; toen die weg was, hoorde ik mijn tante tegen mijn moeder zeggen: “Dat kind werkt welda-dig op je in, het is net een koel washandje op een warm voorhoofd..”! Kijk, die ouderwetse uitdrukking had ik jaren niet meer gehoord todat die een paar dagen geleden ineens weer doorklonk en daar was ik nu zo verbaasd over.

Niet alles is voor geld te koop, geluk is en blijft een geschenk.

Schaep’erder verleeje têd?

Op de grôte stille ‘eide dwaélt-te ‘erder ienzaem rond.

In 't lied gaet 't vorder dat-te schaepe trouw bewaekt worre deur de 'ond. Eêuwelang 'n schilderachtig taefereel op de Nederlandse ‘eidevelde. D'r gong en gaet nog ammaar 'n zekere rust van ût as je zô'n 'erder mè'-z'n kudde gaede slaet. Mar d'r gaet verandering in komme. De 'ofdrol wordt 'espeuld deur lui, die d'r schaepies op 't drôge 'ebbe en zôas 't dan mêstal gaet, dan gaene ze ût zitte denke 'oe ze d'r geldbûdel nog mêr kenne spekke en jae 'oor, ze 'ebbe d'r wat op-evonne. As grôt-grondbezitters .. mochte de 'erders met-t'r kuddes vn ‘unnie gebruk maeke van die grond, daer de schaepe laete graeze en zôdoende wier op 'n netuurleke menier de 'eidevelde vrij 'e'ouwe van aller'ande ongerechtig'ede. Non leve we in 2018 en alles mot vlug en as 't effe ken nog vlugger en goeiekôper. Jae, wat wul je, die schaepe graeze op t'r gemakje, lekker ouwerwes. Daer mot non 'n end an komme, want-t'r is 'n mechiene, die ken in 'n raezend tempo de velde brand-schôn maeke; daermee ôk al 't'netuurleke wat in de grond leeft vernietige. Dà'-'maekt kennelek iet ût., daer 'ebbe ze gien boo'schop an. De 'erder en z'n kudde en z'n 'ond benne iet mêr wellekom. Och, och, ik blêf ‘t verzuchte, wat verandert t'r toch veul. Non ik dut zô opschrêf mot ik denke an 'n ver'ael, dat de mêster Kees Roos vertelde en dat ik 'oorde op de Zundagschool in de Wimpelstraet . Zeuve jaer was ik en dut ver'ael 'eb toen indruk op me 'emaekt. Dà'-'gong over 'n schaep dat of'edwaeld was en verward 'eraekt in doornige strûke. Gelukkig 'a' de 'ond van de 'erder 't in de gaete en wier ’t schaep deur de 'erder bevrêd. As kind slaekte ik 'n zucht van verlichting, toen de mêster dut vertelde. Non zou ik weer 'n zucht van verlichting slaeke as ik wis dat-t'r , 'oe dan ôk, geld genog bijien wordt 'ebrocht, zô datte me in de toekomst nog ammaar kenne geniete van de anblik op te 'eidevelde van de 'erder mè'-z'n kudde en iet te vergete z'n trouwe 'ond. Stel dat-'t zou verdwêne, dan weet ik zeker dat k daer wakker van leg... en dan schaepies mot telle!

Schaapherder verleden tijd?

Op de grote stille heide dwaalt de herder eenzaam rond.

In het lied gaat het verder dat de schapen trouw bewaakt worden door de hond. Eeuwen lang een schilderachtig tafereel op de Nederlandse heidevelden. Er ging en gaat nog altijd een zekere rust van uit, als men zo’n herder met zijn kudde gadeslaat. Maar daar gaat verandering in komen. De hoofdrol wordt gespeeld door lui, die hun schaapjes op het droge hebben en zoals het dan meestal gaat, dan gaat men zitten uitdenken hoe men de geldbuidel nog meer kan spekken; ja hoor men heeft daar wat op gevonden. Van de grootgrondbezitters mochten de herders met hun kudden gebruik maken van de grond, daar de schapen laten grazen en zodoende werd op een natuurlijke wijze de heidevelden vrij gehouden van allerhande ongerechtigheden. Nu leven we in 2018 en alles moet vlug en als het even kan nog vlugger en goedkoper. Ja, wat wil je, die schapen grazen op hun gemakje, lekker ouderwets. Daar moet nu een eind aan komen, want er is een machine, die kan in een razend tempo de velden brandschoon maken; daarmee ook al het natuurlijke dat in de grond leeft vernietigen. Dat maakt kennelijk niet uit, daar heeft men geen boodschap aan. De herder met zijn kudde en zijn hond zijn niet meer welkom. Och, och, blijf ik verzuchten, wat verandert er toch veel. Nu ik dit zo opschrijf moet ik denken aan een verhaal dat de meester Kees Roos vertelde en dat ik hoorde op de Zondagschool in de Wimpelstraat. Zeven jaar was ik en dat verhaal heeft toen indruk op mij gemaakt. Dat ging over een schaap, dat was afgedwaald en verward geraakt in doornige struiken. Gelukkig had de hond van de herder het in de gaten en werd het schaap door de herder bevrijd. Als kind slaakte ik een zucht van verlichting toen de meester dit vertelde. Nu zou ik weer een zucht van verlichting slaken als ik wist dat er hoe dan ook geld genoeg bijeen wordt gebracht, zodat wij in de toekomst nog steeds kunnen genieten van de aanblik op de heidevel-den van de herder met zijn kudde en niet te vergeten zijn trouwe hond. Stel dat het zou verdwijnen, dan weet ik zeker dat ik daar wakker van lig en dan schaapjes moet tellen.

Trouw. De ‘ond ís deur de jaere één ’n trouwe mensevrindk Jammer dà’-‘je zulk-‘n ‘trouw Bij mense iet vaek mêr vindt.

De één steekt de hand uit om te helpen, de ander om te slaan.

Inspiraetie en (h)umor.

Omdat-te mens op te lange lest van veul praete moei zou worre, is 't voor mên 'n ûtkomst om op pampier zô lekker wat weg te kalle. Dà'- besef ik zellef mar al te goed, voor die van mên is 't ôk fên dat-tie iet ammaar z'n ore an mên mot liene. Neen dà'-ken ik-'m iet an doen. Mar zôas met zôveul, ôk 'ier is 'n oplossing voor en non wete jûlie ôk weer 'oe of 't zit en 'ove jûlie je niks of te vraege. Al'oewel ik onderlest toch 'n vraeg kreeg en nog wel van 'n dominee. “Im”, zee die, “Ik lees je elleke week al 'êl wat jaertjies en ik vraeg me of waer 'ael je toch ammaar de inspiraetie vandaen? Ik mot toch goed naedenke wat voor preek ik zel 'ouwe en ik vin dat iet ammaar zô makkelek”. Ik 'oofde gien mement nae te denke en ik zee: “Jae dominee , .de inspiraetie krêg ik van Onze lieve (H)eer, van wie aars”? Ik kos zûver zien dat 't antwoord zallefie voor z'n ziel was, aars 'ezêd mên antwoord viel in goeie aerde. We bleve nog 'êl gezellig met 'n paer aa're (oe'oorders over van alles en nog wat zitte kalle. Somtije val je van 't ien in 't aar en gezellig'êd ken gien têd. Onderwêl kwam in mên 'erinnering ’n gezegde van mên vaeder en gonge mên gedachtes as woorde ût me-mond. Ik 'oorde me-zellef in iene zegge: “Dominee weet U dat God ôk van (h)umor 'oudt“? Netuurlek stong die me verbaesd an te kikke. 'IJ doch, denk ik bij z'n êge: “'Oe ken die Im dat non wete“? Mar dat zee die iet 'ardop netuurlek. “O”, zee die. Dà'-s altêd 't beste antwoord as je an ies twêfelt... Oooo... Ik 'er'aelde me-vraeg en 'ij op zên beurt keek me vraegend an. Triomfantelek kos ik 't antwoord geve dà'-ik van mên vaeder 'a' 'e'oord en ik zee: “Kik dominee, aars 'a' die 't varreke nôit iet 'n krulstaeretje 'egeve”. 'N schaeterlach deur 't 'êle gezelschop was 't gevolleg en gonge me verkwikt 'ûswaers. Omdat een mens op het laatst van veel praten moe wordt, is het voor mij een uitkomst om op papier zo lekker wat weg te babbelen. Dat besef ik zelf maar al te goed. Voor die van mij is het ook fijn dat hij niet steeds zijn oren aan mij moet lenen. Neen, dat kan ik hem niet aan doen. Maar zoals met zo veel, ook hier is een oplossing voor en nu weten jullie ook weer hoe of het zit en hoeven jullie je niets af te vragen. Hoewel ik laatst toch een vraag kreeg en nog wel van een dominee. “Im”, zei hij, “ik lees je elke week, al heel wat jaartjes en ik vraag mij af, waar haal je toch steeds de inspiratie vandaan? Ik moet toch goed nadenken wat voor preek ik zal houden en ik vind het niet altijd zo makkelijk”. Ik hoefde geen moment na te denken en ik zei: “Ja dominee, de inspiratie krijg ik van Onze lieve Heer, van wie anders”? Ik kon zuiver zien dat het antwoord zalf voor zijn ziel was, anders gezegd, mijn antwoord viel in goeie aarde. We bleven nog heel gezellig met een paar andere toehoorders over van alles en nog wat zitten praten. Soms val je van het één in het ander en gezelligheid kent geen tijd. Onderwijl kwam in mijn herinnering een gezegde van mijn vader en gingen mijn gedachten als woorden uit mijn mond. Ik hoorde mij ineens zeggen: “Dominee, weet u dat God ook van humor houdt…”? Natuurlijk stond hij mij verbaasd aan te kijken. Hij dacht, denk ik, bij zich zelf : “Hoe kan die Im dat nu weten”? Maar dat zei hij niet hardop natuurlijk. “O”, zei hij. Dat is altijd het beste antwoord, wanneer je twijfelt …Ooooo… Ik herhaalde mijn vraag en hij op zijn beurt keek mij vragend aan. Triomfantelijk kon ik het antwoord geven dat ik van mijn vader had gehoord en ik zei: “Kijk dominee, anders had hij het varken nooit een krulstaartje gegeven”. Een schaterlach door het hele gezelschap was het gevolg en we gingen verkwikt huiswaarts.

Liefde is een goede onderwijzeres, die de dingen sneller leert dan Vader Tijd.

 Nadruk verboden Immetje
<< Vorige Volgende >>
...home Geplaatst op 28-01-2019 en 2082 keer gelezen Like dit 662 Liked