Het lied van Jacob Pronk's
Velen zullen, lopend door – of denkend aan de Jacob Pronkstraat geen weet hebben waarom die straat zo heet en wie die Jacob Pronk dan wel geweest moge zijn. En toch mag hij worden gezien als een beroemde Scheveninger die in het najaar van 1813, straks 200 jaar geleden, een grote rol speelde bij de voorbereiding van de landing van de latere koning Willem I in Scheveningen. Ter ere van Jacob Pronk schreef ik een muzikaal eerbetoon aan hem en voorzag dit van een melodie.
Aan het eind van de 18de en het begin van de 19de eeuw was ons land bezet door de Fransen en waren de voorouders van de huidige Oranjes ons land ontvlucht. In 1795 droeg Jacob Pronk al de zorg voor het stadhouderlijk gezin om met een Scheveningse pink vanaf het strand over te steken naar Engeland. Toen Frankrijk de oorlog in Europa verloor en de Franse soldaten zich uit Scheveningen terugtrokken was de weg vrij om de Oranjes naar hun vaderland te laten terugkeren En wéér was Jacob Pronk erbij.Verschillende bezigheden
Jacob Pronk werd op 14 maart 1762 te Scheveningen geboren. Hij was gedurende een korte tijd reder; hij oefende daarvoor en daarna nog een aantal andere beroepen uit. Uit een document blijkt dat Pronk tot, of tot kort na, 1795 een achttal jaren heeft gewerkt als vissnijder. Vervolgens heeft hij, zoals al bleek, tot 1802 het beroep uitgeoefend van reder van een enkel vissersscheepje. In 1802 werkte hij op het kantoor van de 'Landsgaarder van den impost op de wijnen' in Den Haag. Hij was gehuwd met Wilhelmina Catharina Sarter, opmerkelijk genoeg een Haagse. Zij kregen 13 kinderen. Jacob Pronk stierf op 18 januari 1838.Oranjegezind
Pronk was een felle oranjeklant en hij was bekend binnen de kringen van de vooraanstaande Haagse oranjegezinden. Het was dan ook vanzelfsprekend dat – toen men in de Haagse kringen bekend raakte met de terugkeer van de Prins en latere koning Willem I – men Jacob Pronk inschakelde om de komst van de Prins, op 30 november 1813 over zee naderend vanuit Engeland, in goede banen te leiden. De Prins stapte vanaf het Engelse oorlogsschip ‘The Warrior’ over in een sloep en werd tot dichtbij het strand geroeid.Boerenwagen
Jacob Pronk had een aantal stevige dorpsgenoten gecharterd om de sloep die het strand naderde in balans te houden. Op het strand had zich intussen een grote menigte verzameld om dit schouwspel verder te zien ontrollen. Zelf reed Pronk op een paard om een hoge zogenaamde boerenwagen – met grote wielen – naar de sloep te dirigeren. De Prins stapte over en reed vanuit het water naar het strand waar een enthousiaste menigte hem begroette. Met die wagen reed de Prins naar de Keizerstraat waar hij bij de toenmalige pastorie op huisnummer 58 stopte en binnen werd ontvangen. Boven de ingang is nadien een gedenksteen ingemetseld.Badplaats
Jacob Pronk legde de basis voor het badplaatsgebeuren dat Scheveningen grote bekendheid zou geven. Hij liet in 1818 een eenvoudig houten badhuis bouwen aan het strand ten noorden van het dorp. In 1820 schreef hij een lening uit. Van het ontvangen geld liet hij een stenen badhuis neerzetten. Later ontfermde Den Haag zich over dat badhuis en zij ontwikkelde Pronks visie vervolgens tot een realiteit. Jacob Pronk werd in 1816 onderscheiden met een benoeming tot ‘Broeder in de Orde van den Nederlandschen Leeuw’.Tribute als eerbetoon
Het leek mij van belang om juist in dit jaar van 200 Jaar Koninkrijk – en waarin allerlei herdenkingen en festiviteiten – onze Jacob Pronk in de schijnwerpers te plaatsen. Ik schreef dan ook daarvoor een lied en zette dit op muziek. Samen met de hulp van een koordirigent en oud-plaatsgenoot werd de melodie later ook meerstemmig gemaakt. Iedereen in Scheveningen en waar ook ter wereld moet van onze held Jacob Pronk kennis nemen. En met name onze Scheveningse koren, vocalgroups en kinderkoren worden uitgenodigd ‘Het lied van Jacob Pronk’ aan hun repertoire toe te voegen.Kosteloos aan te vragen
De door mij gecomponeerde – en vervolgens meerstemmig gemaakte – melodie en de hieronder afgedrukte tekst van het lied kunnen door koren en zanggroepen bij mij kosteloos worden opgevraagd. Eén ding stel ik daar tegenover en dat is dat ik bij welke uitvoering van het lied dan ook altijd publiekelijk mijn naam als auteur van de tekst en schrijver van de melodie wil zien en horen vermeld. Met name het refrein nodigt uit om mee te zingen want het ligt zo goed in het gehoor dat men na dit één keer te hebben gehoord al mee wil en kan zingen. Belangstellende koren, zanggroepen e.d. laat van u horen zodat u straks van u kan laten horen! Dit alles ter ere van onze Jacob Pronk. Want hij verdient een aubade!Het lied
Refrein: Zijn naam is Jacob Pronk, hij is de man die wij bezingen, hij werd geboren in een golvend kleed van duin en strand, hij was een waardig kind van ons aloude Scheveningen: het dorp waar Willem I in achttien-dertien kwam geland. (2x)
-1- Het pronkstuk van Oranje is een zoon van Scheveningen: hij was een man die vriend en vijand ooit verstomd deed staan. Die door zijn strijdbaarheid destijds respect wist af te dwingen en in zijn trouw aan vorst en troon loyaal is voorgegaan.Refrein: Zijn naam is …
-2- De Franse overheerser wou ons ketenen doen dragen, hij bracht ons door zijn drang en hardheid tot een zware dracht. Maar toen in achttien-dertien voor ons volk weer hoop ging dagen toen vocht één man zich vrij uit deze onterechte macht.Refrein: Zijn naam is …
-3- Hij werkte onvermoeibaar aan de thuiskomst van Oranje en wachtte dáár waar Hollands Prins als vorst aan land zou gaan. Hij leidde hem met geestdrift naar zijn vrienden in den lande om daarna voor de goede zaak opnieuw paraat te staan.Refrein: Zijn naam is …
-4- Wij denken nu bijzonder aan die dag uit ons verleden en voelen ons hernieuwd verwant met deze vorst en troon. Maar trots staan wij als landgenoten óók weer in het heden en zingen daar temeer van deze Nederlandse zoon.Refrein: Zijn naam is …
Hierbij de muziek.
Groot formaat muziekblad
Tekst:: Piet Spaans
Muziek: Piet Spaans
© Den Haag maart 2013
historisch publicist en auteur
Den Haag Holland
http://nl.wikipedia.org/wiki/Piet_Spaans
Geplaatst op 02-04-2013 en 1892 keer gelezen
Like dit 991 Liked