Hartelijk dank voor u like, dit is een ode aan de acteur

VILLA ZEEZICHT IN DUINDORP

De drukkerij van Theo Scholten en zijn broers lag pal achter de Duindorpse duinen. Vanuit de woonkamer, op de eerste verdieping, keek je uit over de duinen richting Hoek van Holland. De achterkamer en keuken grensden aan een balkon met uitzicht op het woonwijkje ‘Eiland Vloek’ en de haven. Zijn vrouw Cootje deed het huishouden en hielp ook mee in de drukkerij. Van hun drie kinderen Yvonne, Ron en Ilja werd ook verwacht dat ze, als het nodig was, de handen uit de mouwen staken. Het gezin Scholten vestigde zich in 1951 in de Zeezwaluwstraat 265 in Duindorp. De drukkerij was op nummer 273. Tijdens de Tweede Wereldoorlog waren de oude woningen voor de verdedigingslinie door de Duitsers gesloopt. Dat was ook gebeurd met de woningen in de Zeearendstraat en Gruttostraat. In 1951 verhuisde ik met mijn ouders, drie zussen en broer van de Flakkeesestraat 138 naar de Zeearendstraat 13 in Duindorp. Vanaf onze plaats, met grote tuin, zag je de achterzijde van de drukkerij en de woning. Theo heeft in 1971 de trouwkaart van An en mij gedrukt en in 1973 de prachtige perkamenten geboortekaartjes – in een kokertje – voor dochter Nathalie. Theo mocht van Cootje geen rouwkaarten drukken. Hij verzorgde ook het drukwerk van de Algemene Nederlandse Bond voor Zeelieden van de Eenheidsvakcentrale. (EVC) Na de Tweede Wereldoorlog deed hij dat voor het Onafhankelijk Verbond van Bedrijfsorganisaties (OVB) van Jaap Koning sr. 1.Theo achter de drukpers in de Zeezwaluwstraat 273 (1954) 2. Theo en Cootje tijdens antikernwapendemonstratie in Den Haag. (1982) Wanneer ik met mijn vriendjes de duinen inging om te ravotten of om bramen te plukken klommen we vaak tegenover de drukkerij het prikkeldraadhek over. Soms hingen we ook wat rond achter de drukkerij. Als we dan aan het klieren waren, kwam Theo met grote passen naar buiten. Je kon dan maar beter maken dat je wegkwam. Hij kon nogal driftig reageren als je het te bont maakte. Als we echter kleurenpapier nodig hadden voor het maken van vliegtuigjes of een verjaardagslinger kreeg je van hem altijd diverse kleuren afvalpapier. De grote man met een volle baard heeft toen al indruk op mij gemaakt. Veel later zou ik hem en zijn vrouw Cootje beter leren kennen. Ik was een jaar of achttien toen Theo’s jongste dochter Ilja mij opviel. Het was een prachtig meid van 15 jaar. Ook mijn vrienden uit de buurt vonden Ilja een stuk. Vaak stonden we na het avondeten, met onze Puch, bij de blinde muur tegenover de woning waar Ilja woonde. We hoopten dan dat ze op het balkon zou verschijnen om het tafelkleed uit te schudde o.i.d. Als dat gebeurde was het contact niet meer dan een wederzijds hoi of soms een kort praatje. We zouden wat graag een afspraakje met haar willen maken voor een ritje achter op de Puch. Op een dag kwam ik Ilja tegen. We maakten een praatje en ik vroeg haar of ze een keer zin had voor een ritje op de Puch. ‘Kom me morgen maar halen’ antwoordde ze. Dit had ik niet verwacht. ‘Oké, na het eten dan?’ Ze vond het prima. De volgende dag stonden we met de Puchs op ons vertrouwde plekje bij de muur en gluurde naar het balkon. Mijn hart bonsde in mijn keel. Ik zou haar zo gaan ophalen en mijn vrienden wisten van niets. Wat zouden ze opkijken als ik met haar achter op de Puch de bocht om kwam scheuren. ‘Jongens, ik moet even weg, ben zo terug’. Ik startte de Puch met de kickstarter liet hem even stoer knetteren en reed bij de drukkerij de hoek om en stond gelijk voor de portiek waar Ilja woonde. Ik was nu wel behoorlijk nerveus. Wat als ze geen zin meer had? Of misschien mocht ze niet. Hoe zou Theo reageren als hij, en niet zijn vrouw, de deur opendeed. Ik liep de portiektrap op naar de eerste etage een stond vertwijfeld voor de deur. Mijn wijsvinger was de deurbel op tien centimeter genaderd, ik draaide me om en twee minuten later stond ik weer bij mijn vrienden. Die vroegen gelukkig niet waar ik was geweest. Een gemiste kans. In 2009 heb ik het verhaal aan Ilja’s oudere zus Yvonne verteld waar ik inmiddels contact mee had. Yvonne mailde me dat: ‘Ilja van dit verhaal zou smullen.’ Van Ilja kreeg ik een leuk mailtje waarin ze met geen woord repte over de mislukte afspraak. Ik kan me dat wel voorstellen, een afspraakje dat niet doorgaat blijft je niet bij. Ik vroeg Yvonne naar het nieuwe adres van Cootje. Ik had haar lang niet gezien en wilde haar graag nog een keer ontmoeten. Theo was een paar jaar eerder overleden. De laatste keer dat ik beiden ontmoette was op de antikernwapendemonstratie in 1983 in Den Haag waar ik ze bij toeval tegen het lijf liep. Ze waren enigszins verbaasd dat ik ook in het linkse kamp zat. Yvonne had voor NPS-radio een documentaire gemaakt over Theo’s CPN-lidmaatschap en zijn arrestatie op 8 september 1942. In 1996 had Yvonne inzage gekregen in het BVD-archief over haar vader. Hij had toen net een herseninfarct gehad. Toch is het haar gelukt om samen met haar moeder de indrukwekkende radiodocumentaire ‘Feind Hört Mit – het BVD-dossier van mijn vader’ te maken. Behalve zijn CPN-werkzaamheden hielp Theo ook Joodse vluchtelingen uit Duitsland. Hij werd opgepakt en overgebracht naar het ‘Oranje Hotel’ (gevangenis) op Scheveningen. Vandaar ging hij op transport naar kamp Amersfoort en vervolgens naar het concentratiekamp Vught waar hij dertien maanden heeft gezeten. Zijn nummer was 968. Veel van zijn medegevangenen zijn toen gefusilleerd. Theo en vele andere Nederlandse communisten zijn toen op grond van de zogenaamde ‘gijzelaarslijsten’ opgepakt. De informatiebron voor deze lijsten kwam van de Nederlandse Generale Staf (G3) in Den Haag. Cootje heeft Theo in 1939 voor het eerst ontmoet. De tweede keer dat ze Theo zag was in mei 1940, toen ze op de Laan van Meerdervoort stond te kijken naar marcherende Duitse soldaten. Theo was vóór de oorlog al lid van de CPN en werkzaam voor organisatie ‘Rode Hulp.’ Cootje en de broers van Theo, ze werkten allen in de drukkerij, werden na de oorlog lid van de CPN. Herdenking februari-staking (1941) door leden van CPN-Den Haag in 1951. V.l.n.r. Theo Scholten en 5e van links Cootje Scholten. De afdeling Duindorp van de CPN bestond begin jaren ‘50 uit ongeveer 35 leden. In het overwegend Christelijke Duindorp was dat best veel. Cootje haalde elke vrijdag de contributie op bij de leden. De vergaderingen werden vaak bij Theo en Cootje thuis in de Zeezwaluwstraat gehouden. Duindorper en CPN-lid Cor Dijkhuizen was daarbij altijd aanwezigen. Volgens zoon Martin Dijkhuizen verbood zijn vader dat hij en zijn broer Cor snoep kochten bij winkeliers die lid van de NSB waren geweest. Ook Duindorper Dik den Heijer was toen lid van de CPN. Voor de Tweede Kamerverkiezingen in 1952 werden alle attributen van de CPN in de drukkerij opgeslagen. Zelfs de katheder die Theo gebruikte voor zijn toespraken op het Tesselseplein Theo was in 1951 een van de initiatiefnemer die bij het gemeentebestuur pleitte voor een herdenkingsmonument op het Tesselseplein in Duindorp. Als secretaris van het Herdenkingscomité Duindorp schreef hij aan de Haagse gemeenteraad het volgende: ‘Ook Duindorp had immers haar offers gebracht voor de bevrijding van ons vaderland.’ Tijdens een spontane herdenking op 4 mei 1951 had Theo waargenomen ‘dat er duidelijk een grote behoeft bestaat aan een plek waar men ieder jaar tezamen kan komen om hen te herdenken die alles gaven, opdat wij in vrijheid zouden leven.’ Theo en Cootje zochten na de oorlog hun vertier in onder andere het Haagse koor ‘Morgenrood.’ Zomers ging het gezin Scholten op zondag, de enige vrije dag van Theo, vaak naar het strand bij Duindorp. In die periode werd een strandbezoek op zondag in het Christelijke Duindorp afgekeurd. Toch werden Theo en Cootje door veel Duindorpers gerespecteerd. Cootje en Theo organiseerden ook zomerkampen van de CPN. Op deze zomerkampen gingen soms ook niet communistische jongeren uit Duindorp mee. Mijn buurjongen Evert Spaans is een keer mee geweest. Volgens Cootje heeft Evert het toen erg naar de zin gehad. Toen Evert in 1960 in het zicht van de haven overboord sloeg en verdronk vroeg de moeder van Evert aan Theo om even naar haar zoon in de kist te kijken. Theo hoorde een ouderling zeggen: ‘God zal het Evert wel vergeven dat hij een keer op zondag heeft gefietst.’ Toen Theo in 1953 een partij papier van iemand kocht wist hij niet waar de partij vandaan kwam. De rekening zou per post worden opgestuurd. Het bleek echter om een gestolen partij papier te gaan. Theo werd veroordeeld tot een halfjaar gevangenisstraf die hij uitzat in het Huis van bewaring in de Casuariestraat in Den Haag. In die periode kreeg het gezin vaak vrolijke kaarten en brieven van Theo. Op de enveloppe stond het adres ‘Villa Zeezicht, Zeezwaluwstraat 265, Scheveningen.’ Volgens Yvonne zong Theo vaak onder de douche de liedjes van de Duits Joodse zanger Joseph Schmidt. Op de vlucht voor de Duitsers stierf de zanger in 1942 uitgeput en ziek in Zurich. In 2011 brachten Cootje en Yvonne een bezoek aan mij en An. We hebben mooie herinneringen opgehaald en oude foto’s bekeken. Mijn wens om deze twee prachtige mensen nog eens te ontmoeten is dus deels uitgekomen. Ilja heb ik in 2015 ontmoet op de begrafenis van haar moeder. Yvonne had gelijk toen ze me mailde dat haar zusje de mooiste oma van de wereld was. Het is ook te beluisteren: villa_zeezicht.m4a Copyright Karel Kulk Scheveningen 2021 Karel Kulk
...terug ...home Geplaatst op 22-12-2021 en 1753 keer gelezen
Like dit 334 Liked